Những quan niệm sức khỏe phổ biến đều sai lầm – Bạn đã tin điều gì?
Chúng ta thường tin rằng ăn uống và sinh hoạt lành mạnh sẽ giúp sống lâu và khỏe mạnh. Nhưng liệu mọi thứ chúng ta biết có hoàn toàn chính xác? Đôi khi, những lời khuyên quen thuộc tưởng chừng đơn giản như uống nhiều sữa để bổ sung canxi hay ăn sữa chua để tốt cho tiêu hóa lại đang bị các chuyên gia y tế đặt câu hỏi. Hôm nay, mình muốn chia sẻ với bạn một góc nhìn khác về các quan niệm sức khỏe phổ biến mà chúng ta vẫn tin tưởng.
“Sự thật có thể là một điều không dễ chịu” - Bertrand Russell
Câu chuyện từ những niềm tin cũ
Hãy bắt đầu từ một câu chuyện cá nhân. Trong suốt quá trình lớn lên, mình đã luôn tin rằng uống sữa mỗi ngày là cách tốt nhất để tăng cường canxi và bảo vệ xương. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu kỹ, mình phát hiện ra rằng hiệu quả của việc bổ sung canxi từ sữa không hề chắc chắn và thậm chí có thể gây ra vấn đề tiêu hóa với một số người.
Có những hiểu lầm đã tồn tại lâu đến mức dường như chúng trở thành “chân lý”. Vô số người ở thời điểm hiện tại vẫn nghĩ rằng uống sữa mỗi ngày là cách tốt nhất để bổ sung canxi. Một trong những người đã thay đổi hoàn toàn góc nhìn của mình trong câu chuyện này chính là tác giả cuốn sách “Bí mật dinh dưỡng cho sức khoẻ toàn diện”.
“Không phải những điều chúng ta không biết khiến chúng ta gặp rắc rối mà là những điều ta tưởng đã biết rõ” - Mark Twain
Tiến sĩ T. Colin Campbell không chỉ là một nhà khoa học dũng cảm, mà còn là người con của một gia đình có truyền thống lâu đời về chăn nuôi. Lớn lên giữa cánh đồng và đàn bò sữa, Campbell đã hấp thụ niềm tin vững chắc rằng sữa và thịt là nguồn dinh dưỡng quý giá nhất cho sức khỏe con người.
Thế nhưng, khi bắt đầu đi sâu vào nghiên cứu dinh dưỡng, Campbell dần nhận ra một sự thật khiến chính ông kinh ngạc. Những nghiên cứu kéo dài hàng chục năm của ông cho thấy mối liên hệ giữa tiêu thụ protein động vật, đặc biệt là sữa, với nhiều bệnh mạn tính như ung thư và bệnh tim mạch. Ông đã chỉ ra rất rõ, tỷ lệ loãng xương ở các quốc gia tiêu thụ nhiều sữa như Hoa Kỳ và các nước châu Âu cao hơn đáng kể so với các quốc gia châu Á, nơi mà sữa không phải là nguồn canxi chính. Phát hiện này đi ngược hoàn toàn với những giá trị đã cùng ông lớn lên và làm lung lay cả niềm tin về lợi ích của ngành chăn nuôi bò sữa.
Việc công bố kết quả nghiên cứu đã không tránh khỏi gây thiệt hại lớn cho chính Campbell, khi chính trang trại nuôi bò của gia đình ông bị ảnh hưởng bởi làn sóng tẩy chay sữa từ những người tin vào kết quả nghiên cứu của ông. Tuy nhiên, ông chưa bao giờ che giấu sự thật chỉ để bảo vệ lợi ích kinh tế – ngược lại, Campbell vẫn kiên trì chia sẻ kiến thức và cảnh báo về những hiểm họa sức khỏe từ chế độ ăn giàu protein động vật. Hành trình dũng cảm này của ông không chỉ để chứng minh giá trị của khoa học, mà còn để truyền cảm hứng cho mỗi chúng ta xem lại những gì mình tin tưởng.
Góc nhìn dược sĩ: Khi lầm tưởng có thể gây hại cho sức khỏe
Là một dược sĩ, mình đã gặp không ít bệnh nhân chịu hậu quả từ những niềm tin sức khỏe sai lầm, những thói quen tưởng chừng vô hại nhưng có thể gây tổn thương cho cơ thể. Một số hiểu biết khoa học có thể giúp chúng ta hiểu rõ hơn tại sao các quan niệm quen thuộc lại cần được cân nhắc kỹ lưỡng.
1. Canxi không chỉ có trong sữa
Sữa được coi là nguồn cung cấp canxi chủ yếu, nhưng trên thực tế, canxi còn dồi dào trong rau xanh, các loại đậu, và hạt. Đáng chú ý là canxi từ thực vật thường dễ hấp thụ hơn mà không kèm theo những tác động phụ có thể gặp từ sữa. Uống nhiều sữa có thể gây tăng độ axit trong máu, khiến cơ thể phải lấy canxi từ xương để cân bằng, dẫn đến suy yếu xương theo thời gian thay vì cải thiện sức khỏe xương.
2. Thịt không phải là nguồn protein tốt nhất
Chúng ta thường nghĩ protein tốt nhất đến từ thịt, nhưng cơ thể phải sử dụng nhiều enzyme và năng lượng để tiêu hóa loại đạm này, và việc tiêu thụ lượng lớn protein từ thịt có thể tạo áp lực lớn lên hệ tiêu hóa và thận. Ngược lại, protein từ thực vật như đậu, hạt và rau củ chứa nhiều chất xơ, ít chất béo bão hòa, giúp hệ tiêu hóa hoạt động ổn định và góp phần làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim mạch.
3. Thực phẩm chức năng không thay thế được dinh dưỡng tự nhiên
Ngày nay, nhiều người nghĩ rằng bổ sung thực phẩm chức năng có thể đảm bảo cung cấp đủ chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, dưỡng chất từ thực phẩm tự nhiên luôn dễ hấp thu hơn nhờ vào sự hiện diện của các enzyme, vitamin và khoáng chất đi kèm. Enzyme từ thực phẩm tươi sống giúp cơ thể tiêu hóa và hấp thu tốt hơn, duy trì một sức khỏe lâu dài mà thực phẩm chức năng khó có thể thay thế hoàn toàn.
4. Sữa chua công nghiệp không tốt như bạn nghĩ
Sữa chua thường được coi là "thực phẩm vàng" cho tiêu hóa nhờ chứa các lợi khuẩn probiotic. Nhưng thực tế, sữa chua công nghiệp lại thường thêm đường và chất bảo quản, những chất này có thể làm giảm hiệu quả của probiotic, thậm chí gây hại cho hệ vi sinh đường ruột. Để cải thiện sức khỏe tiêu hóa, hãy ưu tiên sử dụng các nguồn probiotic tự nhiên như kim chi, dưa cải hoặc sữa chua tự làm để tối ưu hóa lợi ích cho cơ thể.
5. Có nên cắt bỏ tinh bột?
Xu hướng hạn chế tinh bột cũng đã tạo nên một sai lầm lớn. Khi loại bỏ tinh bột, cơ thể mất đi một nguồn năng lượng quan trọng và dễ rơi vào tình trạng mệt mỏi, căng thẳng. Thực tế, việc tiêu thụ tinh bột hợp lý với nguồn từ ngũ cốc nguyên cám, chẳng hạn như gạo lứt hay yến mạch, có thể cung cấp năng lượng và chất xơ cần thiết cho cơ thể mà không gây tăng cân nếu sử dụng đúng cách.
“Hãy quay lại những điều cơ bản, bởi sự đơn giản đôi khi lại là sức mạnh”
Hành trình chăm sóc sức khỏe là một quá trình đòi hỏi sự tỉnh táo, tìm hiểu kỹ càng và đôi khi cần điều chỉnh những niềm tin cũ. Thay vì dựa hoàn toàn vào những quan niệm phổ biến, hãy dành thời gian tìm hiểu những gì thực sự phù hợp với cơ thể và nhu cầu của bạn.
Trên đây là những trải nghiệm của mình. Còn bạn thì sao? Bạn có từng trải qua những lầm tưởng về sức khỏe không? Hãy chia sẻ câu chuyện của bạn và lan tỏa thông tin hữu ích này đến những người xung quanh để cùng nhau xây dựng một cộng đồng hiểu biết và sống lành mạnh hơn!
Nguồn tham khảo
Shinya, Hiromi. Nhân Tố Enzyme: Phương Pháp Sống Lành Mạnh.
Campbell, T. Colin. Bí Mật Dinh Dưỡng Cho Sức khoẻ Toàn Diện